Kategoria: literatura
Gabeko aterbea
Kontatu didate Nueva Yorken
Broadway eta 26 karrikaren kantoian,
Negu gorrian, gizon batek gauero
jendeari otoi eskatzen
aterpea bilatzen duela
biluzirik daudenentzat.
Mundua ez da era horretan aldatzen
Gizonen hartu-emanak ez dira hobekitzen
zama-aroa ez da hola laburtzen
Baina gizon batzuek gau batez, ohea dute,
aterpean haize hotzik ez eta
bereri zihoakien elurra, karrikan ari da.
Liburuaren irakaspenik ez ahaztu gizona!
Gizon batzuek gau batez ohea dute,
aterpean haize hotzik ez eta
bereri zihoakien elurra, karrikan ari da.
Bainan mundua ez da era horretan aldatzen
Gizonen hartu-emanak ez dira hobekitzen
zama-aroa ez da hola laburtzen.
(Hitzak: Bertolt Brecht; Musika: Mikel Laboa).
Zer iruditzen zaizu filantropia, ongintza, karitatea, altruismoa? Estatuak konpondu beharko lituzke pobrezia kasu larriak? Aberatsen eskuzabaltasuna benetakoa izaten da?
Ura isuririk – Benito Lertxundi
Ura isuririk sorginen bidean
dohaina bildu dut Bazko arratsean—gauaz Mayi nuzu, egunaz oreina
etxeko zakurrek xerkatzen nutena.
—Jakes nun duk orak ez diat senditzen
oihanpean kurri, oreina xerkatzen—Jakes deit zakurrak, salba (e)zak arreba
ama nola sinets Mayi daitekeela.
Jakes zakurrei hasi da xistuka
oreina hil dute kolpez hausikikaJakesek kanitaz eman du pusketan
aseko ahal da Mayi gurekilan.
—Afal, afal, Jakes ni nuk hor lehena
ene haragiaz beterik dupinaAma sala zolan nigarra begian
puñala sartu du bere bihotzian.
Maitasunez hil
Gure testu liburuan Ez dok amairu taldea aipatzen da. Talde horretakoak ziren, esate baterako: Xabier Lete, Lourdes Iriondo, Benito Lertxundi, Mikel Laboa, Joxan Artze…
Horra Xabier Leteren abesti bat, Antton Valverderen ahotik:
Ruper Ordorika – Hamabostean behin
Etxetik gutxitan irten arren
Jon Trollope hamabostean behin
abiatzen da labanderiara.
Etxe-sail pare bat zeharkatu ditu
eta hango kaleak beltzagoak dira eta
distiratsuagoak.
Posta zentraletik ezkerretara jo
denda greziarrak, billarra eta ospitalea,
hori ospitalea.
Etxeko egongela du buruan
bazter oro ditu ezagun eta hura
beti gogoan ageri zaion parajea.
Txanponik bai? Ugazabari galdegin
diru zikinik gabe nora joango ginduzkean ba?
horra erantzuna.
Labadora martxan ezarri
errebistarik ekarri ez duenez
leihotik begira zain.
Espaloi lerroari jarraitzen dio
etxalderako bidea buruz ikasia
hamabostean behin.
Etxeko egongela du buruan
bazter oro ditu ezagun eta hura
beti gogoan ageri zaion parajea
beti ageri parajea
beti parajea.
Egongela hartan zenbat alditan gordeko du
Jon Trollope gureak bere betiko paseoaren oroimina
paseoaren oroimina oroimina.
Usai exotikoak tabernetatik
izkinatik iragaitean konturatu da
inork begiratu ere ez diola
inork begiratu ez diola
inork begiratu ez.
Ikasgelan ofizioka ibili gara
Bertsolarien antzera, ikasgelan ikasleak ibili dira ofizioka. Ez zuten bertsorik bota behar, baina bai inprobisatu. Bat-bateko antzezlanak egin ditugu.
Horra profesionalek nola egiten duten:
Emile Alphonse Griffith
Herenegun Josu Landak Durangon oparitu zidan Pako Aristiren liburuari esker gogoratu dut Emile Griffithen historia. Emile Griffith, Birjina Uharte Estatubatuarretako boxeolaria, ospetsu bihurtu zen batez ere beste boxeolari bat ringean hil zuelako.
Homofobia handiko garaietan, Emile Griffith gizonak ere maite zituela publikoki adierazi zuen. Garai hartako jende askok errazago barkatu zion gizon bat hiltzea gizonak maitatzea baino.
- Aurten, boxeozaleak zareten ikasle horiek, agian animatuko zarete eu.wikipedia.org horretaraino igotzeko moduko kalitateaz bere biografia idazten.
Horra Pako Aristiren urari ostutako poemak liburuko poema bat; “Emile Griffith-en bi oinazeak“:
“Emile Griffith-en bi oinazeak“:
http://www.susa-literatura.eus/liburuak/poes6718
Dena ondo zihoan, argia piztu den arte
Gai jartzaileak bi aldiz irakurriko zion Maialen Lujanbio bertsolariari kartzelako gaia: ‘Dena ondo zihoan, argia piztu den arte’.
Maialenek, listua irentsi eta milaka ikusleen aurrean, bat-batekotasunaren presioarekin, segundo gutxi pentsatzeko eta honako 3 bertsoak bota zituen:
Trago bat eta beste trago bat,
gure kaletan barrena
(e)ta piztea da alkoholak eta
sexu grinak dakarrena.
Zure etxera nire etxera
betiko gauzak aurrena,
zure logelan sartu gara-eta
hara hemen ondorena.
Argia zegoen itzalita (e)ta
bertan biluztu naiz dena,
(e)ta bat-batean piztu egin da
argi txiki xumeena
nire gerrira begira zaude,
ez naiz uste zenuena.
Estali arte izan dugunak
nahiko irri nahiko broma,
ahorik aho pasa dugunak
Gin-tonic barruko horma.
Bular parea zut neukan eta
zuk eman didazu forma,
galtza estuak ne(ra)bilzkin arren
ez takoi eta ez gona.
Hau eta hura naiz, hartzen ari naiz
zenbait botika hormona,
gizona eta andrea nauzu,
ez andrea ez gizona.
Nire inon ez egon nahia ote
da zure ezinegona.
Gizarte honen estereotipo
(e)ta gizarte honen usteen
tranpan zu ari zara erortzen,
eta hori ez dizut uzten.
Zuk badakizu nola zizelka
eta marraztu gaituzten,
ze inporta du gaur ari bainaiz
zure aurrean biluzten,
eta neroni ni neu naizena
hori bakarrik gorpuzten.
Nire gerripe(ko) zintzilikako
desira ari da puzten,
itzali ezazu argia eta
utzi azalari ikusten.
Maialen Lujanbio – Irunen, kartzelako ariketa, 2017ko azaroaren 1ean.
Informazio iturria << egin klik.
Iritzi artikulu bat << egin klik.
Kontatu zure ametsetako bidaia
Lehenengo amestu, gero planifikatu, gero gauzatu…
Azkenik, itzuli?
Orbelak airez aire
ORBELAK AIREZ AIR
«HIRU TRUKU»
HIRU TRUKU
NUEVOS MEDIOS, 1994
Orbelak airez aire
ifartxo dultzia
landamintz ederretik
doian errekia.
Hantxe topatu neban
Birjiña Andria
ebala orraztuten
buruko ulia.
Etzala ulia ze
ezpazan urria
ulondo bakotxeko
zerion perlia.
Ifini bihar jako
uleorri zintia
ehun duket kosta dala
Madrilen kania.
Nor izango ete da
harexen eulia?
Maria Madalena
aprostuladea.
Nor izango ete da
aren joskillia
Errege Don Filipen
alaba lindia.
Hitzak eta musika: Herrikoiak
Iturria: Labayru Ikastegiko Artxiboa. Lekukoa: Bizenta Urrutxurtu, Zeanuri. Biltzailea: Itziar Gallastegi eta Karmen Oteiza. 1982.
Harpausoak 